Nog meer L.O.S.

Meath Conlan en ik

18 december - Bodhi Zendo

‘India geeft je altijd wat je nodig hebt’, zei de 28-jarige Vicca uit Oekraïne me drie dagen geleden tijdens de –vegetarische- lunch. ‘Het enige wat je moet doen, is hardop uitspreken wat je zoekt of wil.’ Haar uitspraak zette me aan het denken. Wat ik nu nodig had? Een leraar, een leidsman, een filosoof, kortom iemand die me even kon zeggen hoe ik, hoe hét verder moet, want ik wist en weet het begot niet meer. Ik had net een dag volledige stilte achter de rug en ja, soms wordt het ook mij wat te veel. 

‘Ik voel me zo verloren’, zei ik. Vicca knikte maar zei niks.

‘Zo …   zo heel erg bewust dat de identiteit die ik zo zorgvuldig opbouwde, me helemaal geen bescherming geeft, er eigenlijk helemaal niet toe doet zelfs en heel erg inruilbaar is en dat alle ideeën die ik ooit over mezelf had, misschien helemaal niet kloppen, en dat alles zo veranderlijk is, ook wie we zijn, en dat we in wezen niets en alles tegelijk zijn, en steeds zo … helemaal en werkelijk he-le-maal alleen. Niet eenzaam. Maar zo … ja, alleen. En het besef dat in wezen iedereen altijd alleen is. We kunnen banden aangaan zoveel we willen, uiteindelijk hebben we alleen onszelf. Toch?’ 

Ik zweeg even.

‘Wat heb je nu het meest nodig?’ vroeg Vicca.

‘Een filosoof’, zei ik. ‘Ja. Zoiets. Niet iemand die me met de vinger komt wijzen, (‘het is dringend tijd voor keuzes’ of ‘moet jij eens niet terug beginnen werken’, want al die dingen DOE ik: ik maak elke dag keuzes en ik werk heel hard maar niet voor geld), maar iemand à la Socrates …  iemand die via vragen het antwoord uit mij weet te trekken.  Begrijp je?’

‘India zal je geven wat je nodig hebt. Geloof me.’

En bij wijze van spel, om hemel en aarde en alles wat daartussen ligt uit te dagen, voegde ik er  nog aan toe: ‘En ook graag iemand die me leert wat échte liefde is: zowel die voor jezelf, als die voor anderen. Een liefde van het soort dat alles overstijgt. Ja, graag dat.’

‘Je bent gehoord’, zei Vicca. ‘Echt. Geloof me nu maar.’

Ik glimlachte om haar poging me op te beuren. Maar echt geloven of vertrouwen dat datgene wat ik nodig heb zomaar op me af zou komen, deed ik niet.

Tot twee dagen na haar uitspraak. Tot nu. Tot ik dit schrijf en moet toegeven: India geeft je precies wat je nodig hebt …

lachen tijdens wandeling

Verloren en alleen

Zonet nam ik afscheid van Dr. Meath Conlan, filosoof, priester, leidsman, leraar, kortom zowat alles wat ik in mijn hoofd had toen ik hardop zei dat ik een Socrates nodig had. En ik overdrijf niet: neem een kijkje op zijn website diversejourneys.com, en je begrijpt meteen dat hij niet zomaar de eerste de beste verkoper is van gebakken lucht. Neen, deze man weet waarover hij spreekt. Meath kwam samen met zijn beschermeling David uit de Australische lucht vallen. 

‘Misschien moet je eens met Meath praten’, zei David me na een kort gesprek tijdens het ochtendkarwei (uien snijden, kilo’s, en dan liters tranen plengen). Nog diezelfde namiddag maakte ik samen met Meath een lange wandeling waarbij ik zowat alles wat op mijn hart lag, uitstortte. Alsof iemand ergens een deur in mijn hart had geopend – een enorme wind blies erdoorheen.  We praatten over (emotionele) beperkingen, relaties, dood, poëzie, literatuur, filosofie en schilderen. Over mijn twijfel, mijn identiteits-, geloofs- en vertrouwenscrisis en over het gevoel moederziel alleen te staan.

Tijdens en na het gesprek met Meath huilde ik als een klein kind. Misschien was het de rust en openheid die deze man uitstraalt. Misschien zijn wijsheid. Eender, ik voelde geen grens, geen enkele belemmering om wat dan ook te verzwijgen.

ochtendkarwei: groenten snijden

Geld, spiritualiteit, seks en dood

‘In een ideale partnerrelatie moet je kunnen praten over de vier basiselementen: 

geld&praktische zaken, geloof/spiritualiteit, seks en dood/afscheid. Als één van deze onderwerpen niet of nauwelijks aan bod komt, dan is er wat mis.’

 'Vooral met dat laatste onderwerp heb ik het vaak erg moeilijk', zei ik.

'Hoezo?'

‘Ik slaag er nooit in iemand geheel toe te laten. Toch niet in één-op-één relaties. Als de man die ik graag zie te dichtbij komt, duw ik hem met alle kracht weer weg. Bindingsangst, moeder-dochterrelatie, trauma van dood en afscheid … ik heb over de jaren heen zo mijn theorieën over hoe dat komt, en ik kan dat allemaal perfect uitleggen en verklaren, maar feit blijft dat die verklaringen me niet vooruithelpen: ergens in mijn lichaam zit er een hardnekkige blauwdruk voor mijn gedrag bij ‘afscheid’ en ‘verbondenheid’. En die blauwdruk is verdomd moeilijk uit te wissen. ALS dat al uitwisbaar is ... Ik leef met de overtuiging dat ik me niet aan iemand mag of kan binden. Ik ben doodsbang –werkelijk panisch- dat die persoon op een blauwe maandag zonder pardon weggaat, de deur dicht slaat.’

‘Hoe uit zich dat?’

‘Paniekaanvallen als je partner tien minuten te laat thuis thuis komt. Stom, maar vaak kan ik er niets aan doen. Me op de stomste ogenblikken onverklaarbaar en hopeloos alleen voelen. En ook afscheid –élk afscheid, zelfs het meest verwaarloosbare afscheid na een korte ontmoeting- vind ik altijd erg moeilijk. Ik heb vaak last van een kinderlijke angst dat mensen opgeslokt worden door het monster Tijd. Of dat ze opgegeten worden door de aarde. Echt verschrikkelijke beelden soms.’

‘Hoe komt dat zo? Ben je als kind plots alleen gelaten?’

‘Goh ... euh ... Ja. En dan zou ik nu een verhaaltje kunnen vertellen dat ik al zo vaak heb opgedreund.’

‘Belangrijkste is niet dat verhaal’, zei Meath. ‘Belangrijk is het gevoel dat er van overblijft. Want het is precies dat wat nog invloed heeft op je gedrag als volwassene.’ Ik kon niet anders dan instemmend knikken.

‘… het gevoel dat ik plots verantwoordelijkheid moest dragen. Moest zorgen voor. Ik kon niet meer schuilen achter de brede schouders van …

Deze verhalen en nog meer vertelde ik aan Meath. Ik vertelde ze al honderd keer eerder aan goed bedoelende therapeuten, want ja, ik heb zo mijn geschiedenis met verdriet en afscheid nemen. Maar nooit eerder vertelde ik ze zo intens, zo zonder ophouden, zo huilend. Nooit eerder voelde ik dat de woorden die ik gebruikte precies de lading dekten van wat ik wilde zeggen. Voor het eerst kreeg ik het gevoel dat niet ik, maar mijn woorden werden opgevangen en getroost. Ja, soms moeten ook woorden getroost worden. Zodat ze zachter worden, minder pijnlijk zijn.

‘Je moet je pijn koesteren’, zei Meath. ‘Het is je treasure, je schat, je kist vol goud. Een boel kunstenaars zijn net kunstenaars omdat ze zich absoluut bewust waren van hun schat. Je beperking, je trauma, je noem-het-hoe-je-wil, geeft je een zekere gevoeligheid. Koester dat.’

‘En de blauwdruk? De paniek bij afscheid? Het niet kunnen binden? Hoe los ik dat op?’

Een antwoord heb ik niet gekregen. Misschien ligt het antwoord gewoon in het besef dat alle  twijfels en paniek maar ideeën over mezelf zijn die veranderlijk zijn. Ik leer in elk geval om er bewuster mee om te gaan. Ik leer mijn angsten beheersen. Zoals het menselijk brein een wild, moeilijk te temmen paard is (de boeddhisten noemen het een ‘monkey mind’, een brein als een aapje), zijn ook angsten moeilijk te temmen. Maar ik onthoud vooral dit: ze zijn (moeilijk) te temmen.