Niets dan de waarheid - Trance Dance

danser in trance

Wie het eiland Java bezoekt, ziet mensen. Het krioelt ervan. 125 miljoen of daaromtrent, en dan hebben we de inwonende geesten nog niet meegerekend. Want ja, als je de gemiddelde Javaan moet geloven, leven er evenzoveel miljoen geesten op dit eiland; ze maken 'heel gewoontjes' deel uit van de dagelijkse realiteit. Dus voor alle reizigers die een zintuig hebben voor die extra geestenwereld, moet Java ab-so-luut overweldigend zijn. Ik ben stikjaloers. Ik wil ook alle werelden tegelijk kunnen zien. Het leven in een wonderlijk meervoud.

Geesten leven graag in bomen, in huizen, in dieren, in waterlopen, in vulkanen en ja ... soms kruipen ze in mensen. Maar hierover pas volgende alinea. Een Javaan die een boom wil kappen, zal eerst toestemming vragen aan de boomgeest(en). De sultan van Yogjakarta zal nooit een belangrijke beslissing nemen zonder het raadplegen van de nodige geesten en goden. Ook Merapi, ’s werelds meest actieve vulkaan, kent zijn geesten. Zo was het na de uitbarsting in november vorig jaar een hele tijd verboden om ook maar iets van de zwartgeblakerde restanten weg te kapen. Reden: de god/geest van Merapi had nog geen toestemming gegeven. Pas na de nodige rituelen werd het verbod opgeheven.   

Geesten wonen zelfs in maskers. Na afloop van het regenseizoen wordt er in de dorpen ‘trance dance’ georganiseerd, waarbij professionele dansers ritmisch rondhuppen in een zanderig, afgebakend vierkant. Ze dragen grote maskers rond (waarin telkens een op te roepen geest). De muziek is live: van ver lijkt het of het orkest op uitvergrote keukenpotten en -pannen slaat, maar de klanken die ze produceren zijn betoverend. Letterlijk, want ook het publiek wordt in een zekere trance gebracht. 
Het vierkant is afgebakend met zowel een houten hekwerk, als met ‘energie’. Daarvoor zorgen de geestentemmers met hun kletsende zweep. Dit laatste is trouwens bijzonder vermakelijk: een geestentemmer die met volle overgave in het niets slaat ...  Maar het ritueel en de dans is zo sterk en overtuigend dat je niet anders kan dan respect voelen.

geestentemmer links + dansers met masker (waarin geest)

Het is belangrijk dit energieveld te creëren, met een duidelijke grens voor de geesten, want anders komt het publiek in gevaar. Zo gebeurt het soms dat de opgeroepen geesten zich vergissen van lichaam en onverwacht in een toeschouwer in plaats van in een danser kruipen. En dan is het hek van de dam, want toeschouwers zijn hiervoor niet getraind.

Een eerste danser slaakt een onmenselijk hoge gil, rolt met de ogen en stuikt dan op de grond, als kreeg hij een epileptische aanval. Een andere danser blijft als bevroren in het midden van het zandveld staan. Geen beweging in te krijgen...

Het begeleidende reddingsteam heeft tijdens de hele voorstelling het moeilijkste karwei: zij moeten ervoor zorgen dat de geesten niet langer dan 10 minuten in het lichaam van de dansers blijven. Want een vreemde geest in je lichaam, is blijkbaar niet zo okee voor je geestelijke gezondheid… 
Er worden armen en benen neergedrukt. Er wordt heftig in de oren van de dansers geblazen. Allemaal niet evident, want eens bezeten, krijgen de dansers enorme lichamelijke kracht. Sommigen kruipen een tikje té vinnig de bomen in, springen in het publiek, gooien met loodzware voorwerpen alsof het pluimpjes zijn en stoten onmenselijke kreten uit. 

Pas wanneer alle dansers uitgeput en 'vrij van geest' zijn, houdt de muziek op, en is de voorstelling afgelopen. THE END. Gedaan. Voorbij.
Geestig? 'Nou moe' (zou Guust Flater zeggen).